tonya tereyağı ne demek?

Tonya tereyağı, Trabzon'un Tonya ilçesine özgü bir tereyağıdır. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Trabzon iline tescillenen tereyağı, 18 Ağustos 2018 tarihinde coğrafi işaret belgesi almıştır.¹ 2001'den beri her yıl düzenlenen "Tonya Tereyağı Kültür ve Sanat Festivali"'nde ürünün tanıtımı yapılmaktadır.² Tereyağı, dünya genelinde "Tonya butter" adıyla bilinmektedir.³⁴

Tarihçe

Tonya tereyağının Osmanlı döneminden beri yapıldığı ve diğer illere gönderildiği bilinmektedir. 1887'e tarihlenen Trabzon Vilayet Salnamesi'nde, “Tonya Nahiyesinde her çeşit meyve ve mahsulat yetişmekte olup buranın sade tereyağı nefasetçe ve makbul bulunduğu cihetle Trabzon'a gönderilmekte olduğu gibi dersaadete İstanbul ve sair mahallere dahi nakil ve irsal olunmaktadır." şeklinde yazmaktadır. Tereyağın endüstriyel üretimine ise 1969'da Tonya'da kurulan süt fabrikası ile başlanmıştır. Yaşama Dokunanlar Platformu Türkiye Kültür Derneği'nin 2017'de düzenlediği yarışmada, Tonya tereyağı 360 tereyağı arasından en iyi tereyağı seçilmiştir.⁵

Özellikleri

Tonya tereyağı, Karadeniz iklimiyle Karasal iklimin geçiş alanındaki bölgede otlayan Jersey ineklerinin sütünden yapılmaktadır. Sarı rengi ve aromasıyla dikkat çeken tereyağı, beta karoten bakımından zengindir.